Column: komt er straks een afvalheffing per kilogram?

De gemeente Schagen gaat in 2020 werken aan een afval- en recycleplan, met misschien een variabele heffing per lediging of per kilogram restafval. Diftar heet dit systeem, komt uit de oude doos en werkt voor geen meter: afvaltoerisme en meer zwerfvuil. In Oostzaan hebben ze het allang afgeschaft. Opeens waren er heel veel huishoudens met nul kilogram restafval. 

Waarom komt Schagen er toch weer mee? Het restafval per huishouden is veel te hoog. Te hoog hoezo? Dat vinden ze in Den Haag. De oekaze luidt: u moet volgend jaar naar 100 kgper huishouden. We zitten er flink boven. We moeten aan de bak. 

Het rijk wil dat gemeenten beter hun best gaan doen met het verminderen van het aantal kilogram restafval. Doel is 100 kg volgend jaar per inwoner en 30 kg in 2025. Schagen zit hier ver vanaf vandaan met 170 kg in 2018 en waarschijnlijk 155 kg dit jaar. Het is een strijd tegen de klok geworden. Alle hens aan dek vindt Schagen en buurgemeente Hollands Kroon staat voor dezelfde uitdaging.

Er moeten extra maatregelen worden genomen om de burgers aan te zetten het restafval te minimaliseren. Schagen zint op maatregelen die variëren van service prikkels, financiële prikkels, intensieve communicatie,  positief belonen, participatie tot preventie.

Diftar wordt het genoemd om huishoudens te stimuleren minder restafval te scheiden. Hoe minder restafval een huishouden aanbiedt voor verwerking (verbranding), des te lager het variabele deel van de afvalstoffenheffing is voor dat huishouden.

Niets mis mee, maar de vraag is vooral hoe pakt de gemeente dit aan. Het afval moet gewogen worden. Hoe gaat dit gebeuren? Alles wijst erop dat er een kliko komt met een chip waarop afgelezen wordt van wie de kliko is, zijn woonadres en zijn bankrekeningnummer.

Diftar is een oud instrument. Oostzaan was de eerste gemeente in Nederland die Diftar invoerde in 1993. Tien jaar later is de gemeente ermee gestopt. Reden: opeens waren er heel veel huishoudens die nul afval aanboden en in het bijzonder nam het groen-, tuin- en fruitafval flink toe. Daarmee spannen we het paard achter de wagen van het milieubeleid.

Menigeen heeft geen idee wat onder het begrip restafval valt. Het blijkt een flinke lijst te zijn. Neem een zak waarin stokbrood verpakt is. Grotendeels papier, maar met een plastic tussenstuk. Zeg het maar. En van een lege Chipszak denk je: dat is plastic. Maar nee, dat is dan weer restafval, want er zit een niet afbreekbaar folie aan de binnenkant. Er is dus geen touw aan vast te knopen.

Er zijn mensen die er een sport van maken om het afval zo goed mogelijk te scheiden. Maar ik ben ermee opgehouden. Ik ben voor nascheiding. Wel zo gemakkelijk.

Bedrijfsafval wordt ongescheiden gedeponeerd in die container van P.de Groot. Het gaat om grote hoeveelheden afval. Geen idee of dit afval wel goed wordt gescheiden bij aankomst in Alkmaar. Burgers zijn een makkelijke prooi voor de overheid: de echte vervuilers worden nog steeds uit de wind gehouden.   

Men mag ook de vraag stellen of bronscheiding wel zo effectief is. Het argument is dat het goed is voor de bewustwording. Hoe infantiel kan je het maken. Voor gft-afval, kunststof, drankenkartons en metaal is scheiding bij de afvalverwerker (nascheiden) goedkoper en efficiënter.

Dit bewijst de Omrin, de afvalverwerker in het noorden van het land. Omrin haalt jaarlijks per huishouden 49 kilo kunststof uit het restafval. Dit is twee keer zoveel als het landelijke gemiddelde!  Kortom, de burger weet wat hem te doen staat: neem niets aan als vanzelfsprekend!

Eugeen Hoekstra