Column: Is de kringloop een rovershol?

We kennen de kringloopwinkels wel: RataPlan en Dorcas. De overheid komt met het nieuws dat helers, die van hun gestolen goederen af willen, de spullen naar de kringloop brengen. Hier worden geen vragen gesteld. Waarom zouden ze ook? Is jouw kringloopwinkel een rovershol?

De regering  heeft zo haar vermoedens. Elke crimineel kan hier zijn gestolen spullen kwijt die dan worden doorverkocht. De overheid is er klaar mee en  komt met regels: elke kringloopwinkel moet registreren wie de spullen heeft gebracht.

De Branchevereniging Kringloopbedrijven Nederland (BKN) snapt wel dat het ministerie van Justitie en Veiligheid een nieuwe wet heeft opgetuigd om met één digitaal registratiesysteem heling te bemoeilijken. Wat BKN-directeur Rachel Heijne niet begrijpt, is de suggestie dat een kringloopwinkel zou kunnen meewerken aan heling. Het is met een olifant op een mug schieten.

De nieuwe wet, die op 1 april is ingegaan, houdt in dat kringloopwinkels gedwongen worden ingebrachte artikelen te registreren. Voorheen kon iedereen zijn spullen inleveren, zonder administratieve verplichtingen. Maar sinds de invoer van het Digitaal Opkopersloket geldt deze registratieplicht ook voor elektronica, sieraden, vloerkleden etc.

Mensen die hun zolder opruimen en spullen komen brengen bij een kringloopwinkel moeten hun personalia bekend maken. Zo wil de overheid  door middel van het Digitale Opkoopregister heling en witwassen aanpakken. Alle opkopers en verkopers van tweedehandsspullen zijn verplicht bij te houden wie wat komt brengen. Winkeleigenaren denken dat mensen hier geen zin in hebben en hun spullen naar de stort brengen.

Het Ministerie van Veiligheid en Justitie heeft een wet aangepast die de “bestrijding van heling, witwassen en de daaraan ten grondslag liggende vermogensdelicten” moet verbeteren. De wetswijzigingen houden in “dat alle opkopers en handelaren zoals kringlooporganisaties verplicht worden om een Digitaal Opkopersregister (DOR) in te richten. In het DOR moeten tweedehands goederen (fietsen, kleine elektrische apparaten, sieraden en kunstvoorwerpen) en de personen die deze goederen aanbieden, worden geregistreerd.”

Ministers Adriaansens (Economische Zaken) en Weerwind (Rechtsbescherming) begrijpen de ophef in de kringloopwinkels en hebben inmiddels geconcludeerd dat alles registreren ‘lastig is voor kringloopwinkels en zijn doel voorbijschiet’. Maar de wet wordt niet ingetrokken en dus blijft het mogelijk dat de politie (of een Boa) langskomt en vragen gaat stellen.

Vooral zal de agent geïnteresseerd zijn in zaken die een flinke waarde in het economisch verkeer kunnen vertegenwoordigen én een uniek nummer hebben, zoals fietsen, laptops en mobiele telefoons. Dankzij registratie kan de vorige eigenaar worden teruggevonden. De kringloopwinkels zijn er dus niet gerust op. De wet stelt hen gelijk aan handelaren en opkopers, hoewel die betalen voor de spullen die ze verkopen. Kringloopwinkels moeten volgens de beoogde wet ‘alles met een snoer’ registreren, en de donateur om legitimatie vragen.

Lex Gorsselink van kringloopwinkel Saartje in Wieringerwerf is ondertussen duidelijk. Tegen het NH Nieuws zei hij: “Ik ga er niet aan meedoen. Het is totaal onmogelijk om hier een oplossing voor te vinden. Elke dag komen hier vier tot vijf bussen vol met spullen aan de deur. Dat is niet te doen. Ik zou iemand moeten aannemen die er de hele dag mee bezig is. En het nut zie ik er ook niet van in.”

Er wordt wat gemopperd in de wereld van de kringloopwinkels en dat is terecht. Neem de afvaldiscussie en duurzaamheidseisen die veel vergen van de kringloopwinkels. Ook deze winkels kampen met te weinig vrijwilligers die moeilijk te vinden zijn.

Branchevereniging Kringloopbedrijven Nederland (BKN) heeft met het ministerie afspraken gemaakt over de registratieplicht. “We hebben het voor elkaar gekregen dat er voor onze leden een uitzondering komt in de nieuwe wet”, aldus Rachel Heijne van BKN. Uitbaters van kringloopwinkels die zijn aangesloten bij BKN hoeven dan niet te vragen om legitimatie en moeten alleen spullen registreren die een uniek nummer hebben, zoals fietsen en telefoons. Niet alle kringloopwinkels zijn aangesloten bij deze branchevereniging. Hoe het voor deze winkels straks gaat zijn, is nog niet bekend.

Eugeen Hoekstra

.