Column: Gemeente Schagen gaat ‘omgekeerd werken’ !!

U leest het goed, de gemeente wil een nieuwe wijze van werken toepassen, de medewerkers moeten werken en denken vanuit de hulpvraag van de inwoners. Of anders gezegd: eerst zoeken wat nodig is, pas als dit helder is, komt de juridische toets: of de gevonden oplossing past binnen de grondvoorwaarden van de diverse wetten.

Niet de letter, maar de geest van de wet wordt leidend. Eindelijk wordt de boel omgedraaid: niet de regels, maar de inwoners komen op de eerste plaats als het gaat om vragen op het gebied van huishoudelijke hulp, hulpmiddelen, jeugdzorg, schulden, bijstand en participatie.

De houding was nooit ‘Hoe kunnen we u helpen om uw situatie te verlichten?’ maar ‘Roep maar als u iets nodig heeft en dan kijken wij of u er wel recht op heeft.’

De gemeente Schagen komt met de ommezwaai op een markant moment omdat de decentralisatiewetten bijna allemaal onder vuur liggen. De uitvoering is te duur terwijl het hulpaanbod kwalitatief achterblijft bij de verwachtingen. De gemeenten dragen een grote verantwoordelijkheid voor het fiasco.

Wat is er gebeurd? De Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG) steekt de hand in eigen  boezem: de zorg voor jong en oud zou persoonlijker worden en met meer afstemming tussen hulpverleners. De gedachte was dat gemeenten de zorg efficiënter zouden kunnen organiseren. Nauwelijks iets van terechtgekomen, concludeert de gemeentekoepel.

Wat is de grote fout mijn inziens: dat de decentralisatie is gebaseerd op aannames, aannames en nog eens aannames. Naar later blijkt foute aannames. Dit is mijn conclusie: alles wat de overheid besluit is gebaseerd  op grove leugens. Is het niet het bouwen van een metro of een brug of de zorg: ze eindigen allemaal in grote financiële drama’s.

Zo wist het Rijk door ‘manipulatie van cijfers’ de gemeenten aan zijn zijde te krijgen, maar het bedrog kon je van verre ruiken. Bijna alle gemeenten trapten er met open ogen in en zitten nu met de gebakken peren. Hierdoor hebben mensen niet de zorg gekregen die ze nodig hadden.   

Schagen wil nu kiezen voor een andere werkwijze op het moment dat de jeugdzorg op de schop gaat. Ze is te laat. De specialistische jeugdzorg verdwijnt bij de gemeente. De Wmo, inclusief de hulpmiddelen, schiet tekort. De hoop was dat gemeenten problemen eerder op het spoor zouden komen, waardoor dure zorg kon worden vermeden. In de praktijk gebeurde het omgekeerde.

Het moet beter en dit kan volgens mij door de wijkteams een andere specifiekere rol te geven. Ze beoordelen dan niet alleen de hulpvraag, maar ze gaan ook zelf handelen. Ze worden zodanig opgeleid en getraind om zoveel mogelijk problemen zélf aan te kunnen pakken. Is dat niet handelen in de geest van de wet? 

Eugeen Hoekstra