Column: Een zwerver in het Makado Centrum

In het Makado Centrum is het altijd gezellig en hopelijk blijft dat na de verbouwing ook zo. Al vanaf de opening wordt er regelmatig wel iets georganiseerd. Een enkele keer kwam een bekende Nederlander naar het winkelcentrum om wat extra klanten te trekken. Zo kwam de zwerver Swiebertje in de zeventiger jaren langs. Samen met Bromsnor reisde hij door heel Nederland om wat bij te verdienen met het openen van winkels en het vermaken van kinderen.

J. H. van den Boogaard was de schrijver van een reeks kinderboeken over de belevenissen van de zwerver Swiebertje. In 1936 kwam het eerste deel uit. Vanaf 1955 tot 1975 zond de NCRV een serie afleveringen uit op de televisie die gebaseerd was op de boeken van Van den Boogaard. Samen met Saartje (Riek Schagen), Bromsnor (Lou Geels), de Burgemeester (Bert Dijkstra) en Malle Pietje (Piet Ekel) beleefde Swiebertje (Joop Doderer) in iedere aflevering een ‘spannend’ avontuur. Mensen van alle leeftijden zaten ruim op tijd voor de beeldbuis om geen enkele aflevering te missen. Swiebertje was een malle zwerver die het veldwachter Bromsnor steeds erg moeilijk maakte. Altijd zat Bromsnor achter hem aan om hem ‘in naam der wet’ te arresteren. Swiebertje was geen crimineel maar eerder een ondeugend jongetje die ervan genoot een kopje thee bij de huishoudster van de burgemeester te drinken en dan ook nog zelfgebakken ‘koekjens’ uit de koektrommel te krijgen. Het waren simpele avonturen die ook door kinderen begrepen werden. In 1975 stopte de succesvolle serie. Doderer, die vereenzelvigd werd met de figuur die hij speelde, vertrok naar Engeland om dat effect (Swiebertje effect) wat kwijt te raken. Dat effect zie je nu bij André van Duin en Carry Tefsen die naast andere rollen ook oude mensen in een bejaardenhuis spelen. Veel kijkers zien dan eigenlijk de huishoudster van dokter Van der Ploeg en de komiek Van Duin.

Joop Doderer wilde na de HBS naar de toneelschool om acteur te worden. Hij slaagde helaas niet voor het toelatingsexamen. Toch wilde hij gaan acteren en deed allerlei klussen in de theaterwereld en werkte daarnaast als melkrijder en postbode. Tenslotte ontdekte Wim Sonneveld zijn talent. Daarna kwam Doderer’s carrière in een stroomversnelling. De Swiebertje verhalen spelen zich af rond het jaar 1905, een tijd waarin er hard werd opgetreden tegen zwervers zoals Swiebertje. Zwerven was strafbaar en veel zwervers kwamen dan ook in de gevangenis terecht (Krententuin in Hoorn of in Veenhuizen). De Swiebertje verhalen geven een geromantiseerd beeld dat weinig met de werkelijkheid overeenkomt. Toch dromen veel mensen ervan zo onbezorgd door het leven te gaan als deze naïeve in lompen gehulde zwerver…

Kees Zwaan

(Foto: Swiebertje in het Makado centrum in 1975 – Collectie Zijper Museum, Schagerbrug)