Baan gaat boven mantelzorg

Het mantelzorgcentrum Kop van Noord-Holland besteedt deze maand veel aandacht aan mantelzorgers die ook een baan hebben. Mantelzorg is een taboe op de werkvloer. Ik zou zeggen, maar laten zo. Werkgevers zien mantelzorgende werknemers niet zitten en sturen ze de laan uit. Logisch want mantelzorg is geen verplichting. En er moet wel brood op de plank komen.

Eén op de zes mantelzorgers combineren mantelzorg met een baan, maar vijfenveertig procent van de mantelzorgers praat er niet over op hun werk dat zij mantelzorger zijn; bang als ze zijn hun promotie of erger hun baan te verliezen. Lekker blijven werken dus. Mantelzorg combineren met een betaalde baan gaat niet.

Waarom? De productiviteit van werknemers neemt af, collega’s worden chagrijnig als ze weer moeten invallen en mantelzorg leidt zelfs tot een toename van het aantal overspannen medewerkers. Hoe weten we dit?

Het Tv-programma De Monitor is langs een groot aantal afdelingen personeelszaken gegaan en wat blijkt? Voor 39 procent is het productioneel niet haalbaar om een mantelzorger meer verlofdagen te geven. En 37 procent zegt dat het niet haalbaar is om betaald zorgverlof te verlenen aan medewerkers met mantelzorgtaken.

Ruim driekwart (77 procent) van de werkgevers zeggen geen speciaal beleid te hebben voor de omgang met personeel dat mantelzorg verleent. Toch ziet bijna driekwart (72 procent) het wel degelijk als de maatschappelijke verantwoordelijkheid van de werkgever om de mantelzorger meer ruimte te geven. Maar op de vraag of die ruimte er ook is, antwoordt een groot deel dan weer ontkennend.

Een paar citaten van deelnemers aan het onderzoek: 1 -‘Eigenlijk vind ik het niet juist dat een werkgever in feite moet betalen voor mantelzorg. Dit is een taak van de overheid omdat deze er juist voor zorgt dat mantelzorg steeds meer nodig is.’ 2) -‘We kunnen werkgevers niet als het sociale vangnet van de samenleving gaan beschouwen.  3)-‘ Meer verlof is een slechte zaak. Het is een keer genoeg. Stoppen met die verwaarlozing door de overheid om alles op het bord van de werkgevers te leggen.’

De Monitor liet ex-werknemers aan het woord die ontslagen zijn vanwege het feit dat ze mantelzorger zijn. En ook kwam de voorzitter van de MKB Michaël van Straalen in de uitzending. Hij zei dat er situaties denkbaar zijn waarbij mensen moeten worden ontslagen. Dat klinkt hard, maar is wel realistisch. Werkgever  gaat boven mantelzorg.

Meerdere werknemers hebben ontslag genomen om te mantelzorgen voor partner of inwonend kind en hebben een persoonsgebonden budget genomen. Spijt als haren op het hoofd. Waarom? Zo’n huishouden wordt getrakteerd op een sterke verhoging van de eigen bijdrage. Iemand zegt ‘het scheelt zeker 2000 euro per jaar. Terwijl als mijn man alleen zou wonen of zorg in nature zou krijgen hoeft hij veel minder bij te dragen.’

De mantelzorger wordt door de samenleving op handen gedragen, maar dit is schijn. Hoewel in sommige Cao’s kan-regelingen zijn opgenomen voor mantelzorgverlof, is het toch in het algemeen zo dat werkgevers niet van gedoe houden en ze liever zien gaan dan komen. Ik zou zeggen zoek een andere oplossing, maar blijf wel doorwerken.

Eugeen Hoekstra