Adviesraden cadeautje voor de wethouder

Krijgt de gemeente Schagen er nog een adviesraad bij? Dat zou de Natuurraad moeten worden die let op het landschap (niet verstoren, maar verrijken), flora (vooral beschermen) en fauna (vooral in stand houden) op het grondgebied van onze mooie gemeente. De vraag is echter of het nog van deze tijd is het hebben van adviesraden.

Adviesraden klinken nogal statisch en ouderwets. Schagen kent een adviesraad voor de Wmo (wettelijke verplichting), voor Kunst en Cultuur en een voor de Sport. En nu zou er een vierde bij moeten komen.  Wordt het niet te veel van het goede? Nee, als je draagvlak zoekt en dit ook nog eens op een schoteltje wordt aangereikt dan kun je geen nee zeggen. Het is burgerparticipatie in optima forma.

Burgerparticipatie wordt het genoemd het betrekken van burgers bij besluitvormingsprocessen. Met nu al de aantekening: niet als de uitkomst van het proces tevoren al min of meer vaststaat of de marges erg klein zijn en ook niet als er nog te veel onzekerheden zijn waarop men geen invloed heeft. Dan draai je burgers een rad voor de ogen. Gevolg zijn verkeerde verwachtingen en burgers die afhaken met een grote kater in hun hoofd: ik laat me niet voor het karretje van de gemeente spannen.

Adviesraden maken niets, bouwen niets, leggen geen sportveld aan, het enige dat ze doen is opkomen voor de belangen van hun achterbannen. Tel je zegeningen, zou ik zeggen. Maar er loeren gevaren: politieke beïnvloeding (adviseren wordt onderhandelen), identiteitsverlies (wie herkent zich nog in de raad) en functieverlies (waarvoor doen we het nog).

Daarom is het goed dat de adviesraden zichzelf regelmatig op de korrel nemen: doen we nog wat we van oorsprong nog van plan waren. Wij van wc-eend adviseren… wc-eend. Soms is de beste advies die een adviesraad kan geven is het advies zich zelf op te heffen.   

Een goed alternatief zijn de actiegroepen: weg met de notulen en vergadertijgers. Timmer aan de weg met moderne middelen: video’s, tweets, media, blokkades en demonstraties. Functioneel als de pest: Facebook is je vriend. Blogs en vlogs doen de rest. Voorbeeldje in Vlissingen: actiegroep Red Nollebos-Westduinpark roept mensen op om bij het saunagebouw in het Nollebos in een vierkant te gaan staan om de gemeenteraad en de rest van de wereld te laten zien dat ze ‘een blok vormen’ tegen de bouw van vakantiehuisjes in het bos.

Maar in Schagen zie ik dit zo gauw gebeuren. Zo actievoerend zijn we hier niet. Toen de gemeente bomen begon te kappen in de Waldervaart kwam er veel protest uit de wijk, maar er was niemand die zich vastbond aan een boom. Actievoeren is vooral voor vakbondsmensen.

Adviesraden zijn een oude vorm van burgerparticipatie en hoe meer er van zijn hoe beter het is. De meeste kennis ligt op straat, bij de mensen thuis, op hun werk. Ervaringsdeskundigen zijn de echte experts. De samenwerkende ouderenbonden, die vanouds de belangen behartigen van senioren, proberen ook een plaatsje te krijgen in het gestructureerde inspraakcircus, maar krijgen de kans niet. Draagvlak is wat de gemeente zoekt en de manier waarop krijgt ze zo in de schoot geworpen. Welke wethouder zou dit niet willen? Laat de Natuurraad maar komen.

Eugeen Hoekstra