Laat burgers 1% van de begroting besteden aan lokale plannen

Een groep van veertien wethouders in ons land is bezorgd over het functioneren van de lokale democratie. Zij schreven een brief aan minister Ollongren waarin zij voorstelden dat burgers 1% van de gemeentebegroting mogen besteden aan lokale initiatieven. Voor Schagen is dit een bedrag van 1,2 miljoen euro. Goed plan?

Het is opvallend dat het nooit raadsleden zijn die zorgen uiten over het functioneren van de democratie. Je hoort ze wel vaak mokken over de burgers die hun werk zo weinig weten te waarderen en de in hun ogen lage beloning. Dan de wethouders. Zij komen met een plan: maak direct na de gemeenteraadsverkiezingen samen met de stad of dorp en de raad een maatschappelijk akkoord.  Daarin moet dan komen staan ‘wat voor gemeente we willen zijn, maar ook hoe we maatschappelijke opgaven samen oppakken.’ Mooi verhaal?

Politiek is in het dagelijks leven van heel veel mensen zo goed als verdwenen, het is hoogstens iets wat we in de kranten en nieuwssites zien langskomen. Lokaal is de bevolking betrokken wanneer er wat te klagen valt of dat de gemeente een buurtje wil opknappen. Die betrokkenheid is terug te voeren op het welbegrepen eigenbelang. Waar het gaat om het algemeen belang wordt de burger buiten de deur gehouden. Dit is fout omdat de overheid vaak de werkelijkheid met een heel andere bril bekijkt dan burgers en ondernemers die elke dag met hun benen in de klei staan.

De zeventien wethouders zijn ook te laat met hun plan. Ze komen met hun idee op hetzelfde moment dat het nieuwe kabinet besloot het referendum af te schaffen. Daarmee is de democratie een geweldige klap toegebracht. Nederland is jaren teruggezet in de tijd. Zo kan het gaan in ons land: als de uitslag van een referendum je niet zint dan schaf je hem gewoon af. En wat de burgers hiervan vinden wordt niet gevraagd. Niet interessant genoeg. Zie hier de arrogantie van de macht.

De zeventien wethouders zien het wel goed. Hun zorgen zijn  terecht maar ook zo vaak door anderen vertolkt in de afgelopen jaren. Hier en daar leidt dit tot experimenten waarbij burgers meer te zeggen krijgen. Maar die probeersels verdwijnen net zo hard als ze waren gekomen. Burgers geloven er niet meer in. Misschien verandert het als we een gekozen burgemeester krijgen die zijn eigen wethouders kiest. Wie een burgemeester kiest kan hem ook de laan uitsturen en met hem de wethouders. Ik kan niet wachten. Wedden dat de bestuurlijke elite hiervoor een stokje steekt!

Eugeen Hoekstra