Is Schagen voorbereid op hoosbuien van 30 tot 50 millimeter in een uur ?

Met klimaatbeleid denken we bijna altijd aan het energieneutraal maken van de samenleving. Hierdoor beperken we de uitstoot van Co2 maar voordat dit zoden aan de dijk zet hebben we voorlopig te doen met de gevolgen van de opwarming van de aarde. Hoosbuien die ervoor zorgen dat hele straten blank staan en kelders onderlopen: door de klimaatverandering wordt dit probleem elk jaar op meer plaatsen zichtbaar. Met extreme neerslag, overstroming, droogte en hitte. Zou onze gemeente hiervan worden gevrijwaard? Uiterlijk in 2020 moeten gemeenten ‘klimaat-robuust handelen verankerd hebben in beleid, zegt de Rijksoverheid.

In september vorig jaar viel in geen enkele provincie zoveel water (220 mm) als in Noord-Holland. Reden voldoende om maatregelen achter de hand te hebben om te kunnen ingrijpen. Toch is het de vraag of er in het nieuwe raadsprogramma hierover iets komt te staan. Gemeenten in de Noordkop lijken erop te vertrouwen dat het Hoogheemraadschap Noorderkwartier het probleem wel even oplost. Zolang dit niet is blijven de meeste gemeenten op hun krent zitten. Een riskante benadering omdat burgers en ondernemers de rekening al te graag bij de gemeente zullen leggen. Doordat Nederland het Klimaatakkoord van Parijs heeft ondertekend kan de overheid zich niet meer onttrekken aan de verantwoordelijkheid die dit akkoord met zich meebrengt.   

Uit een recent onderzoek en de regionale omroepen blijkt dat inwoners met hun vinger wijzen naar de gemeente. Deze wordt gehouden alles te doen om wateroverlast te voorkomen. De gemeente moet meer investeren in de riolering (veel te duur), moet harde bestrating vervangen door groen en moet meer aan waterberging doen.

Uit het onderzoek blijkt ook dat de meeste gemeenten volop bezig zijn om hun gemeente klimaatbestendig te maken en maatregelen te nemen tegen wateroverlast. Zo investeert de gemeente Stichtse Vecht 20 miljoen euro om alle wegen en openbaar groen in een poldergebied met een halve meter te verhogen. In de meerjarenbegroting van Schagen is geen cent opgenomen voor klimaatmaatregelen van deze orde.

Niettemin ziet de gemeente wel graag dat inwoners hun platte daken groen maken, de tuintjes net zo, hemelwater niet via het riool  laten afvoeren en het plaatsen van regentonnen.  Mooi en aardig deze maatregelen, maar ze zetten amper zoden aan de dijk. Wat eerst nodig is is een onderzoek naar risico’s en kwetsbaarheden van gebieden binnen de gemeente.

De nieuwe Omgevingswet zou hiervoor de kapstok moeten zijn, maar uit deze wet is zomaar de watertoets geschrapt. Desalniettemin heeft een gemeente als Eindhoven besloten dat elk gemeentelijk plan voor de openbare ruimte voortaan door de klimaattoets heen moet. Vanaf 2019 gaat dit ook gelden voor particuliere plannen. Klimaattoets of watertoets, het gaat erom dat nieuwbouw ‘waterbestendig’ is zodat hij niet onderloopt bij eerste de beste hoosbui van 35 tot 50 millimeter.  

Is wateroverlast denkbaar in Schagen? Waarom niet? De Gedempte Gracht en Noord Laagzijde zijn door hun ligging uiterst kwetsbaar voor wateroverlast. Het is niet ondenkbaar dat bij hoosbuien het regenwater de winkels in zal lopen en enorme schade zal toebrengen. Nu we weten dat deze onvoorspelbare buien meer zullen voorkomen, moet je er voorbereid op zijn. Dit idee heb ik niet.  

Eugeen Hoekstra