Horeca en supermarkten zijn zwaar over de schreef gegaan

Het gemeentebestuur reageert ontsteld op de slechte score in de gemeente Schagen, als het gaat om het verstrekken van alcohol aan jongeren onder de achttien jaar. Resultaten van het onderzoek van het onderzoeksbureau Noord-Holland Noord in opdracht van het project “In Control of Alcohol & Drugs” liegen er niet om. 34 van de 48 zaken die werden getest, leven de regels niet na. Het onderzoeksbureau had mystery guests op pad gestuurd en die moeten een spannende en enerverende tijd hebben meegemaakt.

Ze hadden hun ID-kaart bij zich gestoken maar bijna niemand vroeg er naar. Ze konden naar hartenlust bier achteroverslaan en met kratten bier de supermarkt uitwandelen. De vraag is wel had het gemeentebestuur dan wat anders verwacht? Komen onze wethouders en burgemeester niet in een kroeg of een sportkantine? Staan ze nooit in de rij voor een kassa waar dit verschijnsel aan de orde van de dag is? Kortom, is die verontwaardiging niet een beetje hypocriet?

In 2013 werd ook een dergelijk onderzoek uitgevoerd. Toen in Noord-Holland Noord. Dit in opdracht van Nederlands Instituut voor Alcoholbeleid (STAP) en toen nog onder 16-jarigen. Dat onderzoek bracht aan het licht dat het nalevingspercentage in Schagen slechts 28% bedroeg. Dus zeven van de tien leefden de wettelijke norm niet na. Het nalevingsonderzoek( ook door mystery guests) was uitgevoerd in meerdere weekenden in oktober en november 2013 bij supermarkten, slijterijen, cafetaria’s, horeca, sportkantines en jongerencentra. Uit het onderzoek toen is gebleken dat bij 156 van de 606 aankooppogingen (26%) de verkoper de wettelijke leeftijdsgrens van 16 jaar voor de verkoop van alcohol correct naleefde. Bij 287 van de 606 reguliere aankooppogingen (47%) werd door de verkoper naar leeftijd, identiteitsbewijs of beide gevraagd. Dus door meer dan helft niet.

Dit onderzoek liet duidelijk zien dat de wet op grote schaal niet werd nageleefd. Toch heeft de gemeente Schagen niet besloten de controles aan te scherpen en te intensiveren. Zo valt te verklaren waarom het recente onderzoek van de GGD met even slechte scores naar buiten kwam. Horeca, supermarkten en sportkantines konden gewoon doorschenken want ze werden kennelijk niet gehinderd door Boa’s, de handhavers van de gemeente, die een einde moeten maken aan dit wetteloos gedrag. Ik ben zeer benieuwd hoeveel boetes in Schagen zijn uitgedeeld in de afgelopen vier jaar vanwege dit vergrijp.  

Vanaf 1 januari 2014 is de leeftijdsgrens voor zwak-alcoholhoudende drank verhoogd naar 18 jaar. Toen is ook de bepaling opgenomen dat de verkoper van alcoholhoudende drank verplicht is te vragen naar een geldig leeftijdsdocument als de koper niet ‘onmiskenbaar’ de vereiste leeftijd heeft bereikt. Bij gebrek aan een geldig leeftijdsdocument, mag er geen alcohol aan jongeren verkocht worden.

Door deze wetswijziging en de slechte scores in het onderzoek van 2013 had het op de weg gelegen van de gemeente niet vier jaar te wachten op het volgende onderzoek maar al na twee jaar de situatie te monitoren. De reden zou kunnen liggen in het feit dat  Schagen ruim zeven jaar geleden samen met negen andere gemeenten het alcoholontmoedigingsbeleid voor een appel en een ei in handen heeft gelegd van de al jaren in winterslaap verkerende projectgroep “Helder in de Kop” en hebben gedacht dat het wel goed zo komen met het alcoholbeleid. Naïef natuurlijk als je niet zelf stevig gaat handhaven.

Intussen weten we welke zaken en winkels over de schreef zijn gegaan en wie niet. De lijst met namen ligt open en bloot op straat en dat komt hard aan. De gemeente wordt hard spel verweten omdat ze had beloofd ‘het tikken op de vingers’ bij de wetsovertreders geruisloos zou doen. Gelukkig heeft de gemeente gekozen voor Naming and Shaming gelet op de ernst van de zaak. Zware boetes zijn op z’n plaats omdat wie niet wilt luisteren, het maar moet voelen.    

Eugeen Hoekstra