Dankzij D66 is het statiegeld weer verder weg

We zien de beelden bijna elke dag op televisie en in de krant. Drijvende velden van plastic in de oceanen en horen waarschuwingen dat het allang vijf over twaalf is omdat het plastic het zeeleven vernietigt met als gevolg dode vissen, dode zeedieren als haaien, zeehonden, walvissen, schildpadden en dolfijnen. Per jaar komt meer dan 5 miljoen ton plastic afval in zee terecht. We weten het, zij van de politiek  weten het ook, het plastic valt in kleinere stukjes uit elkaar en worden steeds giftiger. Meer en meer gemeenten hebben zich aangesloten bij de Statiegeld Alliantie, Schagen incluis, omdat het invoeren van statiegeld op flesjes en blikjes een aanzienlijke bijdrage levert aan het terugdringen van plastic afval in het milieu.

Het was spannend want staatssecretaris Stientje van Veldhoven (D66, milieu) zou met een mededeling naar buiten komen. Zou ze besluiten om statiegeld in te voeren op kleine flesjes en blikjes?  Gaat het nu echt gebeuren? Duitsland was ons voor en kijk hoe het helpt. Het zwerfafval is daar aanzienlijk afgenomen. Nederland kan niet uitblijven. Gemeenten willen het, Schagen wil het, en ik weet zeker heel veel consumenten  ook.

En wat besluit onze D66-vedette? We gaan het voorlopig niet doen. Nou, ja, ik moet het preciezer zeggen. Stientje begint deze week met het schrijven van de statiegeldwet en ze gaat over het schrijven twee jaar doen want dan krijgt het bedrijfsleven opnieuw een kans om te laten zien dat het ook zonder statiegeld kan. En die blikjes dan? Ja, sorry, zei Stientje, die blijven er buiten.

Hoe moeten we dit begrijpen? De industrie die deze verpakkingen maakt, is  verantwoordelijk voor de vuile en vergiftigde oceanen. Je zou willen dat zij stoppen met het maken van verpakkingen uit aardolie. Dat ze massaal overstappen op materiaal dat snel afbreekbaar is. Nee, ook daar is ze niet vlug mee, en dus krijgen de verpakkingsbedrijven er weer twee jaar bij om te bewijzen dat er geen plastic flesjes in de bermen terechtkomen. Gelooft u het? Wat zouden we ervan vinden als een arts tegen een doodzieke patiënt zegt ‘ik ga het recept uitschrijven dat u zal helpen maar u krijgt de  medicatie over twee jaar. Ik wil eerst zien of de verpleegster lukt om u beter te maken. Het is bizar voor woorden. Stientje heeft zich laten inpakken door de verpakkingsindustrie. Voor een rechte rug moet je niet bij D66 zijn. 

Stientje zegt dat haar plan hoe dan ook leidt tot minder plasticsoep in zee. “Dat is mijn prioriteit. Als de industrie niet komt met een sluitende regeling, komt er statiegeld op flesjes. Het gaat mij om het resultaat, het maakt mij niet uit hoe dat wordt behaald.” Maar Stientje, de tijd is op. Van uitstel komt afstel. Ditzelfde zie je gebeuren bij het opleggen van quota’s door de overheid op bijvoorbeeld het in dienst nemen van arbeidsgehandicapten of meer vrouwen in de top. Als het moment daar is trekt de overheid de keutel weer in.

Ik lees de reactie van Math Oehlen, afvalambtenaar van de gemeente Weert. Zijn gemeente tekende als eerste de Statiegeldalliantie waarbij Schagen zich onlangs heeft aangesloten en inmiddels zijn het er meer dan 230 gemeenten die dit hebben gedaan. Hij vindt dat Van Veldhoven geen leiderschap toont. “Haar plan zal goed bedoeld zijn maar al dat monitoren en toetsen gaat niet werken. In de markt is dat een vrijbrief voor niets doen en de schijn ophouden. Een staatssecretaris is er niet voor de goede bedoelingen. Die moet iets neerzetten dat werkt.”

Er zijn gauw raadsverkiezingen. Plastic afval is een zaak van de gemeente. Wie naar het stemlokaal gaat zou ik adviseren even te denken aan die geplastificeerde dolfijn aan de vloedlijn die hortend en stotend zijn laatste adem uitblaast en dat u dan uw stem uitbrengt. Ik wens u veel wijsheid toe.

Eugeen Hoekstra