Column: Zonnepanelen zijn opeens gevaarlijk

Wat gebeurt er met zonnepanelen als het pand waarop ze bevestigd zijn, afbrandt of als ze de panelen aan het einde van hun leven zijn en op een grote hoop worden gestort? Waarom blijven die vragen onbeantwoord?

De brand bij Wit Flowerbulbs BV aan de Moerbeek ’t Veld op 30 juli werd landelijk nieuws. Door de brand en de hitte zijn de zonnepanelen op de daken van bedrijfsloodsen geëxplodeerd en met grote snelheid de weilanden ingeslingerd. Binnen een gebied van 2,1 vierkante kilometer rondom het bedrijf werden brokstukken gevonden, afkomstig van de zonnepanelen.  

Deze silicium brokstukken zijn niet giftig maar wel zeer scherp en kunnen daardoor snijwonden veroorzaken, zo meldt de gemeente Hollands Kroon in een memo aan de gemeenteraad. Ook is er een kans dat deze brokstukken bij het veel maagbloedingen veroorzaken als deze worden doorgeslikt tijdens het grazen. Het is ook mogelijk dat er brokstukken in de sloten bij de getroffen percelen terecht zijn gekomen. Zo veilig zijn zonnepanelen dus niet.

De gemeente merkt terecht op dat brandschade door brokstukken van zonnepanelen een nieuw fenomeen is. Het Instituut Fysieke Veiligheid (IFV) gaat in overleg met andere instanties nader onderzoek doen naar het ‘gedrag’ van zonnepanelen en opruimmethoden. Het IFV is het adviesbureau van en voor de Veiligheidsregio’s. Een nieuwe fenomeen? Zo onvoorstelbaar is het niet wat er in ’t Veld is gebeurd. Het is buitengewoon merkwaardig dat dit nooit is onderzocht: hoe zonnepanelen zich gedragen bij hitte en vuur.

De CDA- Tweede Kamerfractie kan haar oren niet geloven en heeft vragen gesteld aan de minister van Economische Zaken en Klimaat.

1) Klopt het dat niemand op dit moment de oplossing weet voor het probleem, waarbij bij hevige brand glasscherven en andere brokstukken van zonnepanelen vrijkomen en vervolgens neerslaan op omringende weilanden en andere gronden?

2) Klopt het ook dat daarover nog niemand heeft nagedacht?

3) Deelt u de mening van de Omgevingsdienst Noord-Holland Noord dat er voor dit probleem een landelijke oplossing gevonden moet worden? Zo nee, waarom niet? Zo ja, op welke wijze kunt u daar gestalte aan geven en welke partijen zullen daarbij worden betrokken?

Ik houd de antwoorden van de minister in de gaten.

Er is nog een probleem waarover niet wordt nagedacht: Wat doen we met zonnepanelen die zijn afgedankt? Dat gaat een afvalberg worden van onvoorstelbaar grote omvang. Zonnepanelen creëren 300 keer meer giftig afval per eenheid energie dan kerncentrales, las ik. Japan waarschuwde in 2016 al dat er geen plan bestaat om de hoeveelheid zonnepaneelafval veilig te verwijderen. In zonnepanelen zitten verontreinigende stoffen zoals lood of carcinogeen cadmium. Dan heb ik het niet over afgedankte windturbines.

China heeft meer zonne-energiecentrales dan enig ander land, met ongeveer twee keer zoveel zonnepanelen als de Verenigde Staten en het land heeft óók geen plan iets te doen met verwijderde, oude panelen. Volgens berekeningen zal er in China in het jaar 2050 20 miljoen ton zonnepaneelafval zijn, of 2.000 keer het gewicht van de Eiffeltoren.

Het is te hopen dat een deel van de zonnepanelen hergebruikt kan worden, maar een goed verdienmodel ontbreekt tot op de dag van vandaag in ons land. 

Eugeen Hoekstra