Column: Vertrouwen kiezers daalt tot dieptepunt in HK en Schagen

Hollands Kroon en Schagen scoren super slecht in een recent kiezersonderzoek. Het is slechts een minderheid die nog vertrouwen heeft in deze gemeenten. Wat is er aan de hand?

De gemeentebesturen van Hollands Kroon en Schagen krijgen van hun inwoners een onvoldoende voor het functioneren tijdens de afgelopen vier jaar. Dit blijkt uit een enquête die NH Nieuws in samenwerking met het Kieskompas heeft uitgevoerd. Hollands Kroon scoort een 4.0 en Schagen 5,6. Ze doen het daarmee het slechtst in de provincie. Overigens zit Den Helder (die geen herindeling heeft gemaakt) op een score van 4.1. Die past ook in hetzelfde rijtje van minkukels.

Politicoloog André Krouwel, oprichter van Kieskompas, komt met een opmerkelijke bevinding naar buiten. Bijna 40 procent van de burgers heeft het vertrouwen opgezegd in hun eigen gemeente. Het percentage ligt nog hoger in plattelandsgemeenten. Gedacht werd altijd dat in kleinere gemeenschappen méér vertrouwen zou zijn in het gemeentebestuur. Dit zou komen doordat de afstand tussen burger en gemeentebestuur in deze gemeenten kleiner is. Door gemeentelijke herindelingen verdwijnt dit ‘voordeel’ omdat  de afstand voor veel burgers groter is geworden.

Krouwel heeft gevraagd waarom kiezers hun gemeente zat zijn. In Hollands Kroon speelt de kwestie van de datacenters. Liefst 82,5 procent vindt dat de gemeente er geen  goed aan heeft gedaan om mee te werken aan deze verdere uitbreiding. En ook vindt 80,6 procent dat dit beleid schade heeft toegebracht aan de Wieringermeer. Daarnaast hebben te weinig inwoners volgens hem geprofiteerd van windmolenparken.

In Schagen vinden veel inwoners het niet goed dat de gemeente het permanent wonen in vakantiehuizen heeft verboden. Het werd altijd gedoogd totdat de gemeente hieraan een einde maakte in 2016. Wie geen ‘woonbeschikking’ heeft moet het huis uit.

Deze verandering in beleid valt niet in goede aarde onder de mensen die de enquête hebben ingevuld: meer dan de helft van de bewoners (61 procent) had liever gezien dat dit nog wel werd gedoogd. Daarbij vindt bijna driekwart (74,8 procent) het goed dat de gemeente Schagen heeft besloten om bij te blijven bouwen in de kleinere dorpen en kernen in de gemeente.

In Den Helder speelt, aan de resultaten te zien, de discussie over het verplaatsen van het stadhuis van de Drs. F. Bijlweg naar de oude Rijkswerf Willemsoord een grote rol. Driekwart van de inwoners (75,8 procent) vindt dat het stadhuis niet naar Willemsoord had gemoeten.

Het dalende vertrouwen in de lokale overheid moet ook worden toegeschreven aan de blunders die de Rijksoverheid de laatste jaren heeft begaan. Deze gaan van dure ICT-projecten tot het drama van de toeslagenaffaire en de afhandeling van de aardbevingsschade  in Groningen. Dit straalt ook af op de lokale overheid. Gemeenten acteren slecht in de jeugdzorg (lange wachtlijsten), in de woningbouw (er is sprake van woningnood) en bij de uitvoering van de participatiewet ( de menselijke maat is zoek).

De opkomst bij de gemeenteraadsverkiezingen in maart kan hierdoor onder te lijden hebben. Het is aan de partijen om het vertrouwen van de kiezers te herwinnen.

Eugeen Hoekstra