Column: ‘Stout’ wethoudersduo krijgt tik op de vingers van provincie

HOLLANDS KROON – Iedereen die enig vervolgonderwijs na de lagere school heeft genoten heeft bij het vak geschiedenis kennis opgedaan van onze staatsinrichting. Het bestuur van Nederland kent drie hiërarchische lagen, namelijk het Rijk, de provincies en de gemeenten. Gemeenten vormen in het ‘Huis van Thorbecke’ de ‘onderste laag’. Dat betekent in de praktijk dat als gemeenten regels of plannen bedenken die in strijd zijn met regels of wetten van de provincie of het Rijk, ze nietig verklaard kunnen worden. Je zou de verhouding tussen het Rijk, de provincie en de gemeente kunnen zien als een ‘ouderwets’ huisgezin, waarin pappa Rijk de lakens uitdeelt, mamma provincie pappa volgt in zijn beslissingen en gemeenten de kinderen zijn die hun ouders moeten gehoorzamen en niet op eigen houtje van alles mogen ondernemen. Zo mogen gemeenten van alles ondernemen, maar moeten ze dat doen met een budget dat door het Rijk wordt vastgesteld. Gemeenten zijn in die zin niet autonoom.

Theo & Theo, het wethouders duo van Hollands Kroon, zijn ‘stout’ en ongehoorzaam geweest. Daarvoor zijn ze nu door de provincie op de vingers getikt. Ze hadden een in hun ogen prachtig bestemmingsplan gemaakt voor de Wieringermeer en daarin ruim baan gegeven voor een flink aantal datacenters. Ze hadden het een en ander bij dat plan over het hoofd gezien en de consequenties veronachtzaamd. Of zagen ze dat misschien als ‘collateral damages’? Er zijn zelfs wetenschappers die dergelijk gedrag beschouwen als ‘structureel geweld’, dat voor komende generaties grote problemen zal veroorzaken.

De kritiek van de provincie liegt er niet om. In een brief aan de raad staat te lezen: ‘Door het ontbreken van een totaalplan voor Agriport en de Wieringermeer is er een grote kans op ongebreidelde groei van economische activiteiten met onverwachte negatieve consequenties.’ Het bestemmingsplan is volgens de provincie een onvoldoende doordacht plan. Aan veel onderwerpen is geen of weinig aandacht besteed. Toch heeft de gemeente al eerder overlegd met de provincie, waarbij adviezen zijn gegeven, die vervolgens door de gemeente naast zich neer zijn gelegd. Al met al, de provincie heeft geen goed woord over voor het door Theo & Theo ingediende bestemmingsplan. Het moet terug naar de tekentafel en omgevormd worden tot een goed uitgewerkt ’totaalplan’. 

De provincie besluit een brief aan Hollands Kroon met: ‘Indien het vastgestelde bestemmingsplan niet in overeenstemming is met de Provinciale Ruimtelijke Verordening en een goede ruimtelijke ordening, dan zijn wij genoodzaakt gebruik te maken van onze verdere juridische mogelijkheden.’ 

Zullen Theo & Theo zich blijven gedragen als freewheelers of zullen ze bakzeil halen en zich bij het provinciaal beleid neerleggen? Of zijn ze soms gek op juridische procedures? De tijd zal het leren…

Kees Zwaan