Column: Komen er biomassacentrales in Schagen?

Gemeenten azen op het gebruik van biomassa, ondanks de toenemende kritiek daarop. Verstoken van hout is hard nodig om warmtenetten van de grond te krijgen, stelt de Vereniging Nederlandse Gemeenten. De gemeente Schagen komt volgend jaar met een warmtenetplan. Alle reden om alert te zijn, want biomassa is niet duurzaam en centrales (ook de kleintjes) veroorzaken stank en veel fijnstof.

Biomassacentrales zijn relatief goedkoop en dus aantrekkelijk voor gemeenten, die hele woonwijken van het gas moeten halen. Er zijn gemeenten die restwarmte van een afvalcentrale kunnen inzetten, zoals de HVC in Alkmaar of van fabrieken in de omgeving om woningen te verwarmen. Maar dat is voor de stad Schagen geen optie. Wat blijft er dan over?

Purmerend is een voorbeeld van hoe dingen verkeerd kunnen gaan. In de wijk Overwhere worden een kleine 1.300 woningen en gebouwen aangesloten op het warmtenet. De warmte komt van een biomassacentrale. Het project ligt al een poos stil. Aan de tweede fase wordt voorlopig niet begonnen, niettemin is de tweede centrale besteld. 

Oorzaken zijn de oplopende kosten en stijgende woonlasten bij bewoners die altijd goedkoop hebben gestookt. Zij worden er financieel bepaald niet beter van. Hoogleraar David Smeulders is heel kritisch. ‘Welke idioot gaat er een warmtenet aanleggen op basis van biomassa? Dat is echt de waanzin ten top,’ zegt hij fel.

Biomassa is helemaal niet duurzaam en slecht voor de natuur. Toch zijn er zat mensen die het omgekeerde beweren. Zij hangen de theorie aan dat voor elke verbrande boom een nieuwe wordt geplant. En die boom gaat weer veel Co2 uit de lucht halen. Dan is het cirkeltje rond. Onzin: de kritiek groeit, gevoed vanuit de wetenschap, dat energie uit biomassa niet CO2-neutraal of duurzaam kan zijn.

Gemeenten zitten in een spagaat. In het Klimaatakkoord hebben ze hun handtekening gezet onder het plan in 2030 een miljoen huizen van het gas te halen. Biomassa is een bruikbaar alternatief, maar de weerstand tegen die bron groeit. Niettemin adviseert de VNG alle gemeenten om zich hier niets van aan te trekken. Hoe krijgen we anders voor het jaar 2050 alle woningen van het gas af, klinkt het bij de wethouders. Het opmerkelijke is dat momenteel het gas erg goedkoop is. Daar kan geen enkel alternatief tegenop!

De VNG doet een handreiking door voor te stellen “het certificatiesysteem voor biomassastromen te verduidelijken, en indien nodig, aan te scherpen, zodat er bij critici meer vertrouwen ontstaat in biomassastromen uit andere delen van de wereld.” Een onzinnig voorstel omdat verscheping van al dat hout slecht is voor het milieu.

Daarbij komt dat het omhakken van bossen om gemeenten aan stookhout te helpen buitengewoon ridicuul is. In de beeldvorming zeker: wie gelooft de overheid nog als de zoveelste boom in Letland of Canada wordt omgehakt om in Nederland te worden verstookt?

Het kabinet heeft ruim 11 miljard euro opzijgezet als subsidie voor de bio-energie. Uiteraard is de VNG tegen het afschaffen van deze subsidie. Toch is te hopen dat de Tweede Kamer dit gaat doen, maar minister Wiebes gaat er voor liggen omdat “zonder biomassa we onze targets niet gaan halen.” Hoe een klein land groot kan zijn.

Eugeen Hoekstra