Column: Kan dit nog een nieuw groot ziekenhuis?

De Raad van State heeft geoordeeld dat het nieuwe ziekenhuis in Alkmaar er kan komen. Volgens het hoogste rechtscollege heeft het bestuur zorgvuldig gehandeld en zijn alle bezwaren tegen de komst van het ziekenhuis in de Alkmaarder Hout ongegrond verklaard. Er loopt nog een zaak over Staatssteun van de kant van de gemeente Alkmaar die het ziekenhuis helpt met leningen en garanties.

Als het ziekenhuis er is zijn we tien jaren verder en de ontwikkelingen in de ziekenhuiszorg gaan snel. Het Rijk heeft een stop gezet op de groei van de ziekenhuisbudgetten vanaf 2022. Tegelijkertijd zien we ziekenhuizen failliet gaan en locaties opgeheven worden.

Reden is dat ziekenhuiszorg qua volume al jaren afneemt. Veel operaties worden in het dagziekenhuis gedaan. Het gemiddeld aantal ligdagen gaat omlaag. De ziekenhuisbudgetten worden straks door de regering bevroren. Kortom, plannen moeten niet leiden tot hogere kosten. Dan komt het ziekenhuis in de problemen.

Verzekeraar Zilveren Kruis vindt dat de ziekenhuiszorg kan worden gegeven bij de patiënten thuis door het toepassen van EHealth en het inschakelen van meer wijkverpleging en huisartsenzorg. De huisartsen krijgen er veel meer geld bij, terwijl de ziekenhuizen vanaf 2022 er niets bijkrijgen.

Bijna elke maand lezen we berichten over ziekenhuizen die gaan sluiten of omgezet worden in dagziekenhuizen en poliklinieken die hun deuren dichtdoen.

Kortom, voordat je een nieuw ziekenhuis wil gaan bouwen doe je er een verstandig aan nog eens te kijken naar de verwachte opbrengsten. Zo investeerde het Zuyderland Ziekenhuis in Sittard heel veel geld in een nieuw gebouw en werd zo het duurste ziekenhuis van Nederland. Sindsdien  bleef de verwachte groei van het aantal patiënten uit.  

Model voor het nieuwe ziekenhuis dat doet aan zorgvermindering is het ziekenhuis Bernhoven in Uden. Het aantal mensen dat vanaf de spoedeisende hulp alsnog in een duur ziekenhuisbed terechtkomt, is teruggelopen met vijftien procent. Patiënten op de acute opnameafdeling krijgen binnen 48 uur hun diagnose, wat zeer snel is.

Het totaal aantal operaties was in 2016 al teruggelopen met veertien procent; de verpleegduur met 22 procent. Het motto in dit ziekenhuis is ‘als je veel tijd stopt in de besluitvorming samen met de patiënt verdampt heel veel zorg.’

Voordat je er erg in hebt ontstaat er een “leeg beddenhuis”. Guus Schrijvers, oud-hoogleraar en gezondheidseconoom, zegt dat deze ontwikkeling heel erg

snel gaat. Ziekenhuizen die hier een jaar of tien geleden mee bezig waren, moet je dat niet kwalijk nemen. Maar ziekenhuizen die twee jaar geleden zijn geopend zouden beter moeten weten. Feit is dat in de nabije toekomst met behulp van moderne technologie steeds meer zorg het ziekenhuis zal verlaten.

Goed voorbeeld van de veranderingen is Mediance dat in Schagen is gekomen. Hier worden naast regulier endoscopie-onderzoek ook de onderzoeken in het kader van het bevolkingsonderzoek dikke darmkanker verricht. Daarnaast houden verschillende specialisten hier spreekuur. De trend is: de specialist komt naar de patiënt toe. 

Met het vernieuwbouwplan in Alkmaar is rekening gehouden met minder bedden en dus wordt het nieuwe ziekenhuis kleiner dan het huidige, maar is dit genoeg? Wanneer de bouw gereed is over 10 jaar ziet de wereld er weer heel anders uit. Vooral op het gebied van de zorg. De zorgverzekeraars houden er al rekening mee: de techniek houdt de patiënt gerieflijk thuis.

Eugeen Hoekstra