Column: Fikkie stoken in je eigen huis

Het stookseizoen is weer begonnen. Fikkie stoken in eigen huis. Reuze gezellig, maar niet voor iedereen.  Neem Govert, een jonge man, die opkomt voor zijn buurvrouw met slechte longen. “ Het ergste is het nog, als er geen wind is. De penetrante stank slaat je dan op je strot, mijn vrouw die astma heeft krijgt het erg benauwd. Tot diep in de nacht blijft je het ruiken, het komt via de ventilatieroosters het huis binnen. Het kabinet heeft het erover dat we CO2 neutraal moeten zijn, allemaal van het gas af ! Maar aan deze terreur wordt helemaal niets gedaan, giftige verbrandingsgassen en roet vergiftigen de atmosfeer. Neem een nephaard op zo’n video scherm, dat is ook gezellig. Ook voor je buren. Stop hiermee. Verbied het.”

Het lijkt een gevecht tegen de bierkaai, want in steeds meer huizen en tuinen worden houtkachels geïnstalleerd. 10 procent van de huishoudens stookt. 

Volgens het Longfonds, dat strijdt voor gezonde lucht en longen, zijn er in Nederland 1,2 miljoen mensen met een longziekte. Daarvan geven er 750.000 aan regelmatig benauwd te zijn door houtrook.

Staatssecretaris Stientje van Veldhoven (Infrastructuur en Waterstaat) liet vorig jaar weten dat ze een volledig verbod op houtkachels niet ziet zitten. Wel gelden in ons land, twee jaar eerder dan in de rest van de EU, strengere regels voor nieuwe kachels. De zogeheten Ecodesign richtlijn is namelijk sinds januari 2020 van kracht. Hiermee worden aangescherpte emissie-eisen aan kachels gesteld. De subsidie op pelletkachels is door de staatssecretaris geschrapt.

Maar reden tot vreugde is er pas als er iets wordt gedaan tegen de overlast van oude kachels. Van Veldhoven vindt dat gemeenten de overlast moeten aanpakken. Maar hoe dan?  Wanneer is er sprake van norm-overschrijdende rook? De gemeente Schagen komt niet met een stookverbod bijvoorbeeld bij weinig wind. Buren moeten het probleem met elkaar oplossen.

In juli 2019 heeft de rechtbank Oost-Brabant een uitspraak gedaan over stankoverlast van openhaarden. Leidt het gebruik van een houtkachel tot hinder als bedoeld in artikel 7.22 van het Bouwbesluit? De rechtbank heeft STAB (STAB is een onafhankelijke organisatie met deskundigen op gebied van het omgevingsrecht) laten onderzoeken hoe de gemeentelijke overheid dan wel om zou kunnen gaan met overlast van houtkachels.

STAB antwoordde: eerst voorlichten (de zachte aanpak), dan beoordelen ter plaatse, en een berekening maken van de geurimmissie van de houtkachel. Maar de rechtbank nam de methodes van STAB niet zomaar over. Als de methodes en de geurimmissienorm van de STAB verder worden uitgewerkt, zou een gemeente dit kunnen gebruiken om overlast van houtkachels beter te kunnen beoordelen.

STAB nam de handschoen meteen op en is met een uitwerking gekomen. Daarin staat dat geur ten opzichte van andere stoffen de beste indicator is om overlast vast te stellen. Relatief eenvoudig te gebruiken voor dit doel is het rekenmodel voor de veehouderij.

De hinderbepaling die in het Bouwbesluit 2012 staat geeft de gemeente houvast om op te treden. In artikel 7.22 staat dat het verboden is hinderlijke rook, roet, walm of stank te verspreiden. Je kunt je gemeente (schriftelijk) verzoeken om handhavend op te treden. Weigert ze, stap dan naar de rechter met het handhavingskader van STAB in je achterzak.

Eugeen Hoekstra