Column: Een glimlach in tijden van uitdaging

‘Daar kan hij niets aan doen, dus dat meld ik niet’. Zo reageren collega’s vaak vergoelijkend als ze onheus zijn bejegend door bijvoorbeeld een cliënt met dementie. Hoort agressie er inderdaad nu eenmaal bij? We zijn in de zorg gewend om veel te incasseren. Maar de grens verschuift. Er moet heel wat gebeuren voordat er een agressiemelding wordt gedaan. 

We zien in de hele maatschappij een verharding. Dat ervaren we dus ook in zorgorganisaties. Bij Samen hebben we daar helaas ook vele voorbeelden van. Denk aan de overbelaste mantelzorger die ons op hoge toon vraagt om iets te doen dat écht niet tot onze taken behoort. Of een zoon van één van de bewoners die zich zo onbetamelijk gedraagt jegens zijn moeder en mijn collega’s, dat we hem de toegang tot het pand moeten ontzeggen. Uit recente onderzoeken blijkt dat ongeveer een kwart van de zorgmedewerkers overweegt de sector te verlaten vanwege agressie en intimidatie. Agressie op de werkvloer is dus echt een groot probleem in de zorgsector. Daarom besteden we in de ouderenzorgsector dit jaar extra aandacht aan veiligheid. In dat kader werd ik, als bestuurder van een ouderenzorgorganisatie en actief lid van Actiz, laatst gevraagd om mee te werken aan een podcast. Ik ging in gesprek met Münire Manisa, vakbondsbestuurder bij Nu’91. 

Münire bracht het perspectief in van de zorgmedewerkers. Ze gaf veel voorbeelden van situaties waarin medewerkers zich onveilig voelen. Bijvoorbeeld keer op keer uitgescholden worden en niet serieus genomen worden als je een melding daarvan doet. Gepest worden door een collega en zien dat iedereen wegkijkt in plaats van het voor je op te nemen. Ik vertelde over wat je als organisatie allemaal kunt doen om de veiligheid van medewerkers te verbeteren. Dat begint met het als bestuurder belangrijk vinden en dat ook uitdragen. Ik kon ook een mooi voorbeeld geven vanuit Samen. Onze ondernemingsraad besteedt ook veel aandacht aan het onderwerp. Dit jaar lanceerden ze op de landelijke Dag tegen het pesten een postercampagne. Op elke poster staat een collega die een poster omhooghoudt met een statement: ‘Samen voor gelijkheid en inclusie’ bijvoorbeeld en ‘Samen voor diversiteit en respect’. Met als motto Zie het, zeg het, meld het. 

Aan het eind van het gesprek bracht ik nog een idee naar voren. Ik las laatst over een ziekenhuis dat de campagne Glimlach lanceerde, gericht op het bevorderen van een positieve sfeer in het ziekenhuis door middel van kleine gebaren, zoals een vriendelijke glimlach. Het idee is dat een glimlach kan helpen om stress en zorgen te verminderen, zowel bij patiënten als bij medewerkers. Het leek mij een mooie inspiratie voor ons als ouderenzorgorganisaties. Münire dacht daar tot mijn verbazing toch anders over. Ze zei dat daarmee de verantwoordelijkheid weer bij de medewerkers wordt gelegd en dat het wel echt moeilijk is een scheldpartij met een glimlach te beantwoorden. 

En daar zit wat in. Daarom mijn oproep aan de maatschappij en u als lezer: draag bij aan een veilige werkomgeving voor al mijn zorgcollega’s, al is het maar met een glimlach.