Column: Dat verzin je toch niet!

Weer financieel tegenslag voor de gemeente Schagen.  In de eerste vier maanden van dit jaar heeft Schagen slecht geboerd met een tekort van ruim vier ton. 

Vorig jaar heeft Schagen een ‘verlies’ geleden van 1, 9 miljoen euro waarvoor de algemene reserve is aangesproken die waardoor de bodem in zicht is gekomen. Er is ook geen uitzicht op betere tijden. Zo  komt er een herverdeling van het gemeentefonds met als gevolg dat Schagen minder geld ontvangt en Schagen wordt aangeslagen voor het feit dat ze had moeten fuseren tot nog een grotere gemeente. Niet gebeurd, toch betalen, terwijl Schagen nu al slecht bij kas zit. Dit verzin je toch niet. Waarom nog een groter Schagen?

Het rijk wil gemeenten met 100 duizend inwoners. Waarom? Schaalvergroting leidt tot kostenbesparingen. Is dit echt zo? Op papier misschien, maar in de praktijk kan het heel anders uitpakken. Het Rijk blijft er bij: wie niet fuseert krijgt een korting op de uitkering. De gemeente Schagen kost dit € 665.000,-.

Een nog grotere ramp is in aantocht: de rijksoverheid draait vanaf 2026 de geldkraan verder dicht.  De gemeenten krijgen dan vijf miljard euro minder van het Rijk, een bedrag dat in de jaren nog verder zal oplopen.  Als gevolg daarvan verwacht ruim een kwart van de gemeenten de financiën niet meer rond te krijgen, blijkt uit een enquête van Follow the Money.

2026 lijkt ver weg, maar het is echt een acuut probleem. De Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) rekent uit dat een gemeente met circa 50.000 inwoners (Schagen 46.800 inwoners) het in 2026 zo’n 4,5 miljoen euro met minder moet stellen. Bij een jaarbegroting van tussen de 100 en 200 miljoen euro is dat een flink tekort.

Schagen staat voor een grote klus: het vervangen van het riool in verschillende wijken van de gemeente en dat gaat de gemeente komende jaren waarschijnlijk miljoenen euro’s meer kosten dan gedacht. Er zijn volgens wethouder Hans Heddes diverse wijken die in de jaren zeventig zijn gebouwd. Daar ligt het riool vijftig jaar. De wijk Hartendorp in Warmenhuizen staat op de nominatie om te worden opgeknapt, zei Heddes onlangs toen vervanging van het riool in Stroet aan de orde was in de raad. Hij beloofde toen met een overzicht van projecten te komen die duurder gaan uitvallen.

Het jaar 2021 was ook al een rampjaar voor Schagen: een ‘verlies’ van 1,9 miljoen euro op de jaarrekening. Dit geld is gehaald uit de algemene reserve waardoor het ‘appeltje voor de dorst’ is gekrompen tot slechte een kleine negen ton. Dit is onverantwoord laag. Schagen is rijp voor de sloop. Wat kan helpen? Het college komt met een opzienbarend voorstel: we gaan geld sparen. Elke jaar 1 miljoen euro. Maar nu heb je er niets aan. Trouwens, als je ‘verliezen’ draait valt er weinig te sparen: broekzak-vestzak constructie.

Financieel zijn er toch winstpuntjes te noemen. Tot 2026 lijkt er nu wel flink wat extra geld richting gemeenten te stromen. Schagen zal hiervan profiteren, waardoor de ‘verliezen’ minder hoog zijn. Hoeveel is blijkbaar nog niet uitgerekend. Het echte probleem begint vanaf 2026.

Wat helpt is een datacenter binnenhalen. De gemeente Hollands Kroon vaart er wel bij. Hier geen tekorten, maar stevige ‘winsten’.

Eugeen Hoekstra