Column: Commercials met dubbele boodschap

Een man van middelbare leeftijd zet alles op alles om te leren skateboarden. Zelfs ’s avonds laat is hij nog bezig op de skatebaan. Met vallen en opstaan komt hij weer thuis maar niet zonder schaafwonden en kneuzingen. Zijn arm zit dan ook vol met pleisters als hij zijn voordeur opent voor een zielig ogend, verlegen meisje vergezeld door een begeleider. Onder haar arm heeft zij een skateboard geklemd. Ze komt uit een gezin dat niet goed voor haar kan zorgen en wordt daarom naar een pleeggezin gebracht. De pleegvader wil blijkbaar zijn pleegkind begrijpen en samen met haar activiteiten ondernemen zoals samen skateboarden. Kortom, hij wil deelnemen aan de wereld van het kind dat hij gaat ondersteunen.

Het gaat om een kerstcommercial van het Britse warenhuis John Lewis. Een commercial met een maatschappelijke boodschap. Zo’n 106.000 Engelse kinderen hebben sociale en psychische ondersteuning nodig omdat hun eigen ouders daar niet toe in staat zijn. In Nederland zal het niet anders zijn. Blijkbaar is John Lewis een maatschappelijk betrokken onderneming en laat dat tot uiting komen in de kerstreclame. Ik kan me voorstellen dat sommige Britten zich na het zien van de commercial hebben aangemeld om zulk vrijwilligerswerk te doen.

Het is langzamerhand een must voor grote winkelbedrijven om aan het eind van het jaar flink uit te pakken met kerstcommercials. Het zijn soms mini-speelfilmpjes waarin een heel verhaal verteld wordt. Zoals die van Jumbo. Frank Lammers heeft daar wat in met een sneeuwpop. Hij ziet zijn buren er een maken maken en denkt terug aan vroeger toen hij dat ook samen met vrouw en kinderen deed. Er ligt al genoeg kerstsneeuw dus Frank stelt zijn dochter enthousiast voor om weer zo’n pop te maken. Helaas moet hij in zijn eentje aan de gang en maakt er iets moois van. Vrouwlief ziet een oude foto waarop het gezin poseert bij een een sneeuwpop en pinkt een melancholisch traantje weg. Eind goed al goed want tenslotte zit de hele familie tevreden aan een rijkelijk met Jumbo producten gedekte tafel in de tuin. Met de sneeuwpop aan het hoofd van de tafel. Waarlijk een gelukkig gezelschap dankzij Jumbo.

Alex Klaassen van de Lidl nodigt zijn ouders uit voor de kerstmaaltijd. Hij durft ze niet te vertellen dat hij van Manuel houdt. ‘Dat ligt nogal moeilijk bij mijn vader,’ zegt hij tegen zijn buurman. Z’n ouders zitten al aan de kersttafel als Manuel aanbelt. Alex schrikt en wil hem tegenhouden om de confrontatie met zijn ouders te vermijden. Resoluut stapt Manuel echter op Alex’ ouders af. Wat blijkt? Zij hebben hem uitgenodigd! Alex’ moeder zegt met een mislukt Drents accent: ‘Wij zagen dat je een vriendje hebt. Ja, wij hebben nu ook Instagram.’  Alex haalt opgelucht adem. Hij hoeft niet meer uit de kast te komen. Zijn ouders hebben hem er al uit getrokken. Gelukkig, nu kunnen ze samen gezellig aanschuiven aan de uitbundig met Aldi producten gedekte tafel. Genieten maar van de ‘luxe voor iedereen’.

Een wat oudere vrouw kijkt met weemoed naar het portret van haar overleden man en denkt terug aan al die mooie momenten die zij met hem beleefde. Gelukkig is haar familie er om haar te troosten. Samen met Aldi’s betaalbare etenswaren op tafel vieren ze een gelukkige kerst en eten ze hun buikjes rond.

Een puberjongen ziet zijn moeder zoenen met haar nieuwe vriend. Dan kijkt hij naar het portret waar hij samen met zijn overleden vader op is vereeuwigd. Hij denkt terug aan al die mooie dingen die hij samen met zijn vader heeft gedaan. De tranen biggelen bijna over zijn wangen. Hij kan het niet verkroppen dat zijn moeder nu met een ander intiem is. Het mondt uit in scheldpartijen en agressie op school. In een kwade bui smijt hij het portret aan diggelen. Maar dan komt de ontknoping van het verhaal. Als hij huilend op bed ligt wordt er een kadootje onder zijn deur door geschoven. Mamma’s vriend heeft het portret gerepareerd met een nieuwe lijst.  Alles is weer goed en de jongen omhelst zijn nieuwe ‘vader’. Iedereen kan weer aan tafel. Samen eten onder het warme schijnsel van de kerstboomlichtjes. Met de etenswaren van Plus hebben ze een lang en gelukkig leven voor zich.

Kruidvat blijkt wat met dieren op te hebben. Je mag ze niet eten met de kerst. De Kruidvat kinderen vinden het zielig dat dieren met kerst worden opgegeten en brengen een konijn, een geit, een kalkoen en enkele varkentjes in veiligheid. Hier ook: eind goed al goed. De hele familie viert kerstmis, samen met de dieren. Een kerstcommercial met een boodschap. We kunnen beter geen dieren eten. Vooral niet met de kerst.

Winkelketens proberen ons met korte speelfilmpjes van soms meer dan twee minuten over te halen hun producten te consumeren. De commercials doen een beroep op ons gevoel. Het is goed voorstelbaar dat sommigen meeleven met de hoofdpersonen van het verhaal. Bij Beau huilt iemand tranen met tuiten na het zien van zo’n commercial. Gelukkig reikt Beau hem een tissue aan.

Bijna alle commercials komen op hetzelfde neer. Gezellig samen met familie veel eten. Buiten een laag kerstsneeuw. Binnen een grote kerstboom met veel ballen en lichtjes. Iedereen blij en gelukkig met volle magen in een consumptiemaatschappij waar grote winkelketens wel bij varen…

Kees Zwaan