Column: Aan de knoppen draaien
Er zijn nu drie parlementaire enquêtes aan de gang. Dat is voor het eerst in de geschiedenis. De Tweede Kamer doet onderzoek naar de mondkapjesdeal van Hugo de Jonge met Sywert van Lienden, naar de toeslagenaffaire van de Belastingdienst én de gaswinning in Groningen. Alle drie zaken deden zich voor tijdens het bewind van Mark Rutte. Als een bewindspersoon door de parlementaire commissie wordt ondervraagd moet hij of zij de waarheid spreken. Als hij aantoonbaar staat te liegen kan hij strafrechtelijk worden vervolgd. Het zegt veel over de politiek van Rutte en de VVD. Het is niet eerder voorgekomen dat er tegelijkertijd drie enquêtes liepen. Het net begint zich langzamerhand te sluiten om de praktijken van Rutte cum suis. De eerste haarscheurtjes zijn zichtbaar.
Er loopt namelijk steeds meer vast. De ene crisis na de andere stapelt zich op. In Ter Apel sliepen honderden mensen buiten omdat er geen woonruimte voor ze beschikbaar was. Er zijn dan ook veel te weinig woningen voor statushouders maar ook voor starters. Mensen met een ‘normaal’ inkomen kunnen de energierekening niet meer betalen en ook de boodschappen worden steeds duurder. Steeds meer mensen gaan naar de voedselbank. Hoe valt dat te rijmen met de grote winsten die multinationals de afgelopen jaren hebben gemaakt? Het wordt tijd dat vooral de laagste lonen flink omhoog gaan.
Al die crises zijn een gevolg van het neoliberale beleid van Rutte. Een beleid dat veel te veel ruimte geeft aan grote ondernemingen. Een beleid dat een groot deel van de Nederlandse bevolking in de kou zet en een kleine elite bevoordeelt. Er zijn miljonairs en miljardairs die nauwelijks belasting betalen.
Het functioneren van de Nederlandse samenleving wordt voor een groot deel bepaald door de Haagse en de lokale politiek. Politici hebben het vaak over ‘het draaien aan de knoppen’.
Omdat het op steeds meer gebieden vastloopt zou je kunnen zeggen dat de overheid al jarenlang bezig is de knoppen de verkeerde kant op te draaien. Namelijk rechtsom. Meer privatisering, liberalisering, een kleinere overheid en bezuinigingen op sociale ondersteuning en gezondheidszorg. De crisis in de zorg en de ziekenhuizen is grotendeels te wijten aan de zure zuinigheid van Rutte en de zijnen. De afgelopen jaren zijn er ziekenhuizen gesloten en het aantal IC plekken flink verminderd. Het werd in de ogen van de knoppendraaiers allemaal veel te duur. Het gevolg is dat veel mensen tijdens de Covid pandemie niet geopereerd konden worden en nog zieker werden. In Limburg stonden al triage commissies klaar om te beoordelen wie wel en wie niet het geld waard is om te worden opgenomen omdat er simpelweg te weinig plaats was in ziekenhuizen. En ook de huisartsenzorg verkeert in een crisis. Gaan we terug naar negentiende eeuwse verhoudingen waarin kapitaalkrachtige burgers een streepje voor hebben en zich kunnen laten behandelen in privé klinieken? De Haagse knoppendraaiers lijken daar met hun beleid wel op aan te sturen.
Een nieuwsbericht meldde dat de Belastingdienst de belastingaangiften van weinigverdieners strenger controleert dan die van veelverdieners. Een blijk van wantrouwen jegens armere burgers. Dat zijn blijkbaar potentiële fraudeurs in de ogen van de Belastingdienst. Kapitaalkrachtigen worden door het ambtenarenapparaat en de politiek blijkbaar anders bekeken. Dat kan uit de geschiedenis verklaard worden. Lang geleden mochten alleen rijke mannen het kiesrecht uitoefenen en tot 1872 werd het arbeiders (de wat armere bevolkingsgroep) zelfs verboden zich te verenigen en voor hun rechten op te komen.
We zien dan ook dat in de gebieden die nu een onderdeel zijn van Hollands Kroon, zonder uitzondering grote boeren en rijke heren de dienst uitmaakten. Democratie was ver te zoeken. Voor de liberalen van toen was dat zelfs een vies woord en het moest beslist worden voorkomen dat de gewone man wat in de melk te brokkelen zou hebben.
Gematigd socialistische uitgangspunten vinden we op lokaal niveau terug bij GroenLinks en bij de PvdA. De PvdA onder Wim Kok schudde haar ‘ideologische veren’ af waardoor de partij een flinke ruk naar rechts maakte en medeverantwoordelijk werd voor neoliberale maatregelen en een samenleving waarin het verschil tussen arm en rijk flink is toegenomen. Ook GroenLinks lijkt behoorlijk wat water in de linkse wijn te hebben gedaan, waardoor deze partij eigenlijk meer groen dan links is.
De lokale politiek vertoont nog steeds neoliberale trekken. De overheid trekt zich steeds meer terug. Particuliere bedrijven nemen steeds meer taken van de overheid over, waarbij het winst maken prioriteit heeft. We zien een toenemende verrijking van een kleine groep mensen aan de top en een toenemende verarming aan de onderkant van de samenleving. Het aantal miljonairs is weer toegenomen hoor ik net in het journaal. En de toeloop naar voedselbanken ook. Ik herinner me nog dat wethouder Mary van Gent in feeststemming was bij het tienjarig bestaan van de voedselbank. Een dergelijk fenomeen is niet feestwaardig maar moet je zo snel mogelijk overbodig maken.
Hoog tijd dat de knoppendraaiers de andere kant uit gaan draaien. Ook in Hollands Kroon. Zullen die knoppen linksom of rechtsom gedraaid worden? Of zit het neoliberale gedachtengoed nog steeds stevig verankerd in het bestuur van Hollands Kroon?
Kees Zwaan
- Tip ons met foto's, filmpjes en verhalen via redactie@noordkopcentraal.nl
- Volg ons ook via Facebook, Threads, Instagram of TikTok. Word abonnee van ons Youtube-kanaal
- Volg het laatste nieuws altijd via noordkopcentraal.nl
- Luister via FM of online naar onze radiozender
- Kijk via Ziggo, KPN of online naar ons TV kanaal
